ข้อมูลเชิงพื้นที่ตำบลขนาบนาก
ตำบลขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช ตั้งอยู่ทางทิศใต้ของที่ว่าการอำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช โดยมีระยะห่างจากที่ว่าการอำเภอปากพนัง ประมาณ 24 กิโลเมตร ตำขนาบนากมีหมู่บ้าน จำนวน 10 หมู่บ้าน จากการสำรวจภาพถ่ายดาวเทียม พบว่าในพื้นที่มีต้นจากขึ้นอยู่ไม่น้อยกว่า 20,000 ไร่ บางพื้นที่อาจจะมีพืชชายเลนชนิดอื่น ๆ ขึ้นปะปนกันอยู่ เช่น ต้นลำพู ไม้ฝาด โพธิ์ทะเล ปอทะเล และสมอทะเล เป็นต้น
เรื่องเล่า “บ้านขนาบนาก”
ชุมชนขนาบนาก อำเภอปากพนัง จังหวัดนครศรีธรรมราช เป็นชุมชนที่ตั้งอยู่ติดทะเลอ่าวไทย อยู่ทางทิศใต้ของอำเภอปากพนัง มีตำนานเล่าขานที่มาของชื่อ “ขนาบนาก” ที่หลากหลายตามฐานความคิดและการรับข้อความและการตีความผ่านมายังรุ่นต่อรุ่น อย่างไรก็ตามตำนานที่ชุมชนเล่าสืบต่อๆกันมากที่สุดมีด้วยกัน 3 ตำนาน
วัฏจักรจาก
การเจริญเติบโตของ “จาก” เริ่มงอกจนกลายเป็นต้นกล้าที่สามารถใช้ประโยชน์จากต้นจากได้ มีทั้งหมด 11 ระยะ โดยเริ่มระยะที่ 1 แทงปากกบ หรือล่อปากกบ > แทงนก > เข้าโม่ง > เหย่งเขี้ยวหมา > ลูกอ่อน หรือ ลูกซามเหนาะ > ลูกซามแกง > ลูกหัวเสี้ยน > ลูกซามกิน > ลูกตาค่าง > ลูกร่วง ฯลฯ
ปฏิทินการทำจาก
จาก “Nypa fruticans Wurmb” ปฏิทินการใช้ประโยชน์ในรอบหนึ่งปี ซึ่งมีกิจกรรมการใช้ประโยชน์ในรอบหนึ่งปีนั้น เริ่มตั้งแต่เดือนมกราคม คัดเลือกทะลาย บำรุงรักษาต้นจากเพื่อเตรียมความพร้อมต้นจาก ก.พ. – พ.ค. เป็นช่วงปาดงวงจากเพื่อเอาน้ำหวานไปทำน้ำตาล จนหมดทะลายแล้วจึงพักแปลง ประมาณ 1-2 เดือน จึงค่อยเริ่มเตรียมความพร้อมและปาดงวงจากเพื่อเอาน้ำหวานต่อไป