ขั้นตอนการทำน้ำตาลปี๊บ
เมื่อถึงเวลาเก็บน้ำหวาน คนปาดตาลจะนำน้ำหวานที่ถูกใส่อยู่ในภาชนะในแบบต่าง ๆ เช่น กระบอกไม้ไผ่ ขวดน้ำอัดลม แกลอน มาเทลงใส่ในกระทะ แต่ในการเทน้ำหวานนั้นจะเทใส่ในตะกร้าหรือภาชนะที่สามารถกรองเอาเกล็ดไม้เคี่ยมหรือเศษไม้เล็ก ๆ ออกให้หมด โดยจะใช้เวลาเคี่ยวน้ำหวานประมาณ 3 ชั่วโมง และใช้ไฟแรงตลอดช่วงระยะเวลาของการเคี่ยว เมื่อน้ำหวานงวดลงก็เติมน้ำหวานลงไปเรื่อย ๆ จนหมด ในการเคี่ยวตาลนั้น จะมีการนำภาชนะที่มีลักษณะเป็นวงกลมขนาดใหญ่ มีความกว้างประมาณ 1 ฟุต วางครอบลงในกระทะเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำหวานล้นออกจากกระทะ หรือที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “มอ”
- เมื่อถึงเวลาเก็บน้ำหวาน คนเก็บตาลจะออกไปเก็บน้ำหวานตามตำแหน่งที่มีการแขวนภาชนะสำหรับรองน้ำหวานเอาไว้จนครบทุกจุด
- นำน้ำหวานที่เก็บมาได้เทลงในถังพลาสติก เพื่อเตรียมพร้อมสำหรับนำไปเคี่ยวน้ำหวาน
- จากนั้นจึงนำน้ำหวานที่อยู่ในถังพลาสติกมาเทลงในกระทะ โดยเทผ่านภาชนะที่ทำหน้าที่กรองเกล็ดไม้เคี่ยมและเศษไม้ต่าง ๆ เพื่อให้ได้น้ำตาลที่มีคุณภาพ สะอาด ไม่มีสิ่งปนเปื้อน
- จากนั้นจึงนำ “มอ” มาวางลงในกระทะเพื่อป้องกันไม่ให้น้ำหวานล้นออกจากกระทะ ซึ่งเป็นภูมิปัญญาชาวบ้านที่ได้มีการสืบทอดกันมาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ระหว่างเคี่ยวน้ำหวาน จะมีการเติมน้ำหวานไปเรื่อย ๆ โดยใช้เวลาเคี่ยวน้ำหวาน ประมาณ 3 – 4 ชั่วโมง
- เมื่อเคี่ยวน้ำหวานจนครบระยะเวลาที่กำหนดเอาไว้ จนน้ำหวานงวดได้ที่ มีลักษณะเป็นสีน้้าตาล เหนียว ข้น จึงยกกระทะลงจากเตา เพื่อระบายความร้อนออกจากน้ำตาล (ในการยกกระทะลงจากเตานั้นจำเป็นจะต้องใช้ความแข็งแรง และความพร้อมเพรียง เพราะกระทะร้อนและน้ำตาลที่อยู่ในกระทะมีความร้อนสูง อาจทำให้เกิดอันตรายได้ตลอดเวลา จึงจำเป็นจะต้องระมัดระวังเป็นพิเศษ) เพื่อโซมตาลสำหรับทำน้ำตาลปี๊บ
- การโซมตาลจะใช้อุปกรณ์สำหรับโซมตาล หรือ ไม้โซมน้ำตาล ใช้เวลาโซมตาลโดยประมาณ 30 นาที จึงจะตักน้ำตาลใส่ในภาชนะสำหรับบรรจุ (ปี๊บ)
- ไม้โซมตาลส่วนของด้ามทำด้วยไม้ ส่วนของปลายทำจากเหล็ก ขดเป็นวงกลม มีความหยืดหยุ่นคล้ายกับสปริง
- ภาชนะสำหรับบรรจุ (ปี๊บ)
- ปัจจุบันราคาน้ำตาลปี๊บ อยู่ที่ 1,200 บาท ต่อ 1 ปี๊บ